fbpx

Insights

Maslow’s behoeftepiramide toegepast

Mijn Oma is 96 jaar oud, geboren in 1925. En ondanks haar respectabele leeftijd is ze volledig...
Mijn Oma is 96 jaar oud, geboren in 1925. En ondanks haar respectabele leeftijd is ze volledig bij de tijd.

De internet- app- en smartphone revolutie heeft ze aan zich voorbij laten gaan. Dat was een bewuste keuze. Is er een gesprek dat gaat over een willekeurig ander onderwerp, dan praat oma graag mee.

Laatst vroeg oma naar mijn werk.

Ik vertelde oma over mijn werk als coach. En ze vroeg mij met wat voor mensen ik dan zoal samenwerk. Ik ging er even goed voor zitten.

“Het zijn vaak mensen zo eind 20, begin 30. En geregeld ook mensen van mijn leeftijd, begin 40. Of net iets ouder. Het merendeel heeft een studie afgerond en werkt nu al een tijdje. Vaak hebben ze een goedbetaalde baan. En verder zijn het heel normale mensen. Met een huis of een appartement. En soms een gezin.”

Oma keek me aan en knikte. “Okay, ik begrijp het. En waarom komen ze dan bij jou; als ze een opleiding, een baan en een huis hebben?”.

“Nou, Oma” zei ik. “Dat verschilt nog wel. Maar een deel van deze mensen voelt diep van binnen dat ze iets anders met hun leven willen doen. Hoewel ze hun leven goed op orde hebben, is dit niet waar ze gelukkig van worden.”

Oma nam even de tijd.

“Ik vind het heel mooi, hoor. Dat dat kan. En dat jij dan met die mensen samenwerkt”

“Maar ik wil ook wel graag zeggen hoe dat voor mij vroeger was.” Ze zei het met een open hart, zonder ook maar een spoor van bitterheid.

“Vroeger hadden we geen coaches. Als je een goede echtgenoot en een gezin had – en als er  voldoende inkomen was om op een respectabele manier van te leven – dan had je alles wat je wilde. Ik geloof niet dat ik toen verder nog wensen had.”

Dat raakte mij.

Ik voelde me bijna schuldig om deel uit te maken van een generatie die het gemiddeld genomen goed voor elkaar heeft. Een generatie die op zoek is naar méér. En zich voortdurend verder wil ontwikkelen.

En ik voelde ook een soort nostalgie. Naar een tijd ver voor míjn tijd. Waarin het leven misschien wel eenvoudiger was. En mensen wellicht meer tevreden waren.

Maslow’s behoeftepiramide

Een van de eerste modellen waar ik als student organisatiepsychologie in de collegebanken uitleg over kreeg, was de behoeftehiërarchie van Maslow. De originele versie is uit 1943. In latere publicaties deelde Maslow een doorontwikkelde versie van zijn model.

No alt text provided for this image

Maslow stelt dat de mens gedreven wordt door behoeften die in een hiërarchie weergegeven kunnen worden. Aan een lagere, meer basale behoefte moet in min of meerdere mate voldaan zijn, voor we ons richten op de volgende, hogere behoefte in de hiërarchie.

Maslow maakt een duidelijk onderscheid tussen de  ‘deficiëntie behoeften’ en de ‘groei behoeften’.

 

Deficiëntie behoeften

Tot de deficiëntie behoeften worden gerekend:

  1. Fysiologische behoeften – Eten en drinken, warmte, een dak boven ons hoofd. Maar ook sexuele behoeften.
  2. Zekerheid – Mensen hebben behoefte aan een zekere mate van orde en controle in hun leven. Denk aan emotionele veiligheid. Financiële veiligheid. Of op een veilige manier de straat op kunnen gaan.
  3. Een behoefte aan liefde en ergens bij horen. Denk aan liefde tussen partners, in een gezin. En het gevoel onderdeel uit te maken van een of meer groepen.
  4. Behoefte aan achting of respect. Hierbij kun je denken aan zelfrespect en aan respect dat we van anderen krijgen.

Voor deze deficiëntie behoeften geldt dat we gemotiveerd zijn om ze te vervullen wanneer het ons ontbreekt. En dat we meer gemotiveerd raken, naarmate we langere tijd een gebrek ervaren.

Is een behoefte eenmaal vervuld, dan richt onze aandacht zich op het volgende niveau in de behoeften hiërarchie.

Naast deficiëntie behoeften bestaan groei behoeften.

 

Groei behoeften

Voor deze categorie geldt dat we voortdurend het gevoel willen ervaren dat we de behoeften voldoende weten in te vullen. En het kan zijn dat het bezig zijn met de groei behoeften onze motivatie alleen nog maar sterker maakt.

Tot de groei behoeften behoren:

  1. Cognitieve behoeften – Kennis en begrip, nieuwsgierigheid en de behoefte aan betekenis.
  2. Esthetische behoeften – Waardering voor schoonheid. Mooie dingen om ons heen.
  3. Zelf actualisatie – Realisatie van ons persoonlijk potentieel. Vervulling, persoonlijke groei en piek ervaringen.
  4. Transcendente behoeften – Wanneer we gemotiveerd worden door waarden voorbij onze eigen persoon. Denk aan spirituele ervaringen, ervaringen met de natuur, dienstbaar zijn aan anderen, of aan hoger doel zoals een religie of de wetenschap.

Mijn oma had een haarscherp onderscheid weten te maken tussen de twee verschillende typen behoeften. Voor haar was het invullen van haar deficiëntie behoeften voldoende geweest om een mooi leven te leiden, vol voldoening.

En nu ze al heel lang niet meer werkt, haar kinderen zelf kinderen en kleinkinderen hebben, komt ze toe aan het invullen van haar groei behoeften.

Dat doet ze door er zo vaak als ze kan op uit te gaan. Uitstapjes maken naar musea, de Tweede Kamer bezoeken of zomaar een klein dorpje ergens in Nederland. En heel soms een retraite van enkele dagen.

 

Maslow’s behoeftepiramide toegepast

Het model van Maslow kan je helpen jezelf en anderen om je heen te begrijpen. Het verklaart waarom we in tijden van crisis onze focus radicaal kunnen verleggen.

Wanneer we onvoldoende veiligheid en controle ervaren, komen de hoger gelegen niveaus even niet meer aan bod. Dat is recent heel zichtbaar geworden.

Wanneer ik Maslow hierarchy op mijn eigen leven toepas, kijk ik naar het niveau waarop ik een ‘probleem’ of een ‘behoefte’ ervaar.

Niet om het minder belangrijk te maken. Maar wel om een situatie vanuit een ander perspectief te kunnen bekijken.

Meer lezen over de behoeftenhiërarchie van Maslow? https://www.simplypsychology.org/maslow.htm

Wat is het dertigersdilemma?

Wat is het dertigersdilemma?

Als je rond de dertig bent, merk je misschien dat je prioriteiten en doelen beginnen te verschuiven. Je voelt misschien de druk om je te settelen, een gezin te stichten en carrière te maken. Tegelijkertijd kun je ook een gevoel van angst en onzekerheid over de...

Wat wil ik – Zo kom je erachter wat je echt wilt

Wat wil ik – Zo kom je erachter wat je echt wilt

Weten wat je wilt. Ergens klinkt het zo simpel. Want wie weet er beter waar jij behoefte aan hebt dan… jijzelf? Tegelijkertijd is het een kwestie die je langer bezig houdt dan je denkt. En vaker terugkomt dan je denkt. En dat is oké, want één van de fijnste dingen in...